Rapounchoun(-de-Micheli)
Phyteuma michelii
Campanulaceae
Nom en français : Raiponce de Micheli.
Descripcioun :Aqueste rapounchoun, coumun en mountagno, trachis dins li prado umido e sus li cresten venta. Se recounèis à soun enflourejado bluio claro en espigo, e subretout à si fueio di proun estrecho un pau en lanço à la baso pièi en long. Coumpara emé lou rapounchoun-di-fueio-de-betounico que ié sèmblo proun.
Usanço :Sèmblo que li rapounchoun soun tóuti manjadis, majamen li jóuini brout emai li racino poupouso cuecho.
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phyteuma
Famiho : Campanulaceae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1600 à 2600 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado de mountagno
- Cresten venta
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Phyteuma michelii All., 1785
(= Phyteuma scorzonerifolium Vill., 1785 )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753